У нашым раёне вядзецца актыўная прафілактычная работа з неспрыяльнымі сем’ямі. Галоўная яе мэта – не дапусціць, каб сям’я распалася і дзеці апынуліся ў дзіцячым доме. Аб прафілактыцы сацыяльнага сіроцтва размова карэспандэнта “ХН” з метадыстам па ахове правоў дзяцінства аддзела адукацыі райвыканкома Г.В. Моўчан.
– Галіна Віктараўна, Дэкрэт № 18 “Аб дадатковых мерах па дзяржаўнай абароне дзяцей у неспрыяльных сем’ях” ад 24.11.2006 г. стаў своеасаблівым адказам на пытанне, як абараніць дзяцей, чые бацькі дэградзіравалі як асоба.
– Так, з яго прыняццем у мясцовых органаў улады з’явіўся юрыдычны інструмент, які дазваляе адбіраць дзяцей з неспрыяльных сем’яў, а гора-бацькоў прымусова накіроўваць на працу, каб яны змаглі кампенсаваць расходы дзяржавы на ўтрыманне дзяцей. Усяго за перыяд дзеяння дэкрэта ў нашым раёне адабрана 123 дзіцяці з 56 сем’яў.
Галоўная задача педагогаў, сектара па ахове правоў дзяцінства – своечасовае выяўленне неспрыяльнасці і небяспекі, якая можа пагражаць жыццю непаўналетніх або іх здароўю, і аказанне дапамогі.
– Як Вы каардынуеце работу?
– У аддзел адукацыі паступае інфармацыя аб пастаноўцы на ўлік па цяжарнасці жанчын з сем’яў групы рызыкі або пры паступленні іх ў радзільнае аддзяленне з прыкметамі алкагольнага ап’янення. Па кожнаму факту праводзіцца праверка і прымаюцца адпаведныя меры. Кожны месяц удакладняем спісы бацькоў, якія маюць запазычанасць па квартплаце і працяглы час не пагашаюць доўг. Установамі адукацыі складаюцца і рэалізуюцца планы дапамогі непаўналетнім. Гэта поле дзейнасці, перш за ўсё, для класнага кіраўніка, сацыяльнага педагога, псіхолага, работнікаў інспекцыі па справах непаўналетніх.
Важную ролю ў выяўленні дзяцей з неспрыяльных сем’яў адыгрываюць рэйды, якія праводзяцца ў рамках акцыі “Сям’я без насілля”. У іх прымаюць удзел участковыя інспектары міліцыі, сацыяльныя педагогі, прадстаўнікі РК ГА “БРСМ”, аддзелаў па справах моладзі і ідэалагічнай работы райвыканкома, урачы-педыятры і нарколагі цэнтральнай раённай бальніцы, інспектары райаддзела па надзвычайных сітуацыях. Матэрыялы рэйдавых праверак абагульняюцца і накіроўваюцца па прыналежнасці для выканання, аб чым адказныя потым інфармуюць. Аператыўна вырашаюць узнікаючыя пытанні ў КУП “Эксперыментальная база Стралічава”, КСУП “Судкова”, КЖУП “Хойніцкі камунальнік”, Казялужскім, Алексіцкім, Велікаборскім сельвыканкомах.
– Ці праводзіцца лячэнне бацькоў ад алкагольнай залежнасці?
– Так, у 2009 годзе ад алкагольнай залежнасці было пралечана 30 бацькоў (у 2008 – 19). А пасля курсу лячэння дапамагаем ім працаўладкавацца.
– Прафілактычная работа з неспрыяльнымі сем’ямі праводзіцца. Пры гэтым павялічваецца ці змяншаецца колькасць дзяцей з такіх сем’яў?
– Па стану на першае сакавіка бягучага года на ўліку ў аддзеле адукацыі знаходзіцца 141 непаўналетні, у тым ліку 28 дзяцей ва ўзросце да трох гадоў, 30 дашкольнікаў, 81 школьнік і 2 навучэнцы ДПТВ-183. Для параўнання: у 2007 годзе на ўліку было 163 дзіцяці, у 2008 – 158. Хвалюе тое, што сярэдні ўзрост гора-бацькоў усяго 36 год.
– Ці шматлікія выпадкі вяртання дзяцей у біялагічныя сем’і?
– За час дзеяння дэкрэта 58 дзяцей былі вернуты ў 26 сем’яў. Але пры гэтым колькасць пазбаўленняў бацькоўскіх правоў у нашым раёне застаецца дастаткова высокай, летась лічба склала 26 чалавек (да прыкладу, у Брагінскім раёне – 11). Гэта сведчыць аб тым, што работа па выратаванню сям’і з сацыяльна небяспечнага становішча яшчэ не дастаткова эфектыўная.
– Важным звяном у рэалізацыі Дэкрэта № 18 з’яўляецца работа па вяртанню сродкаў, затрачаных дзяржавай на ўтрыманне дзяцей.
– На цяперашні час на уліку ў аддзеле адукацыі знаходзіцца 101 абавязаная асоба. У цэлым за час дзеяння дэкрэта было налічана 610873700 руб., з іх вернута абавязанымі асобамі 256219600 руб. (41,9% пры сярэднеабласным паказчыку – 41,4%). Асноўныя прычыны неплацёжаздольнасці бацькоў – гэта нежаданне працаваць і нізкааплачваемая работа па прычыне адсутнасці кваліфікацыі.
– Галіна Віктараўна, пры якой умове магчыма пазбавіцца сіроцтва дзяцей пры жывых бацьках?
– Адкажу словамі А.С. Макаранкі: “Дзеці – гэта наша старасць. Правільнае іх выхаванне – гэта наша шчаслівая старасць, дрэннае выхаванне – гэта будучая бяда, гэта нашы слёзы, гэта наша віна перад іншымі людзьмі, перад усёй краінай”.
Сацыяльнага сіроцтва можна пазбавіцца толькі тады, калі праблемай глыбока пранікнуцца самі гора-бацькі. Бо, я ўпэўнена, што органы ўлады на месцах, кіраўнікі прадпрыемстваў і арганізацый, якія на заканадаўчым узроўні вызначаны адказнымі за выкананне патрабаванняў Дэкрэта, заўсёды гатовы рабіць усё для таго, каб было больш шчаслівых сем’яў. Нам неабходна ўзаемнае жаданне супрацьлеглага боку.
Гутарыла Наталля ЧЭКАН.
