Расказвае Любоў Коўзік:
– 10 сакавіка вучні нашай Судкоўскай школы, а менавіта актывісты БРСМ і БРПА, а таксама групы «Следапыты» наведалі музей бітвы за Днепр у Лоеве. Дабіраліся мы туды аўтобусам, які выдзеліў аддзел адукацыі, спорту і турызму райвыканкама.
Гарадскі пасёлак Лоеў назаўсёды ўвайшоў у ваенную гісторыю нашай краіны як месца фарсіравання савецкімі войскамі ракі Днепр у 1943 годзе. Перамога ў той бітве лічыцца пачаткам вызвалення Беларусі ад фашысцкіх акупантаў. Гэтай падзеі і прысвечаны мемарыяльны комплекс «Героям бітвы за Днепр». Ён лічыцца адным з турыстычных аб’ектаў маршрута «Залатое кальцо Гомельшчыны».
Комплекс размешчаны на цэнтральнай плошчы і ўключае ў сябе музей, выставу ваеннай тэхнікі, Стэлу Перамогі (паменшаную копію знакамітага мемарыяла на плошчы Перамогі ў Мінску) і алею Герояў, на плітах якой значацца імёны 365 Герояў Савецкага Саюза – вызваліцеляў Лоеўшчыны.
У 2015 годзе, у межах падрыхтоўкі да святкавання 70-годдзя Вялікай Перамогі, мемарыяльны комплекс быў рэканструяваны і абноўлены. На сем метраў павялічылі вышыню стэлы (цяпер яна складае 22 метры), абліцавалі яе гранітам і ўсталявалі бронзавыя рэльефы замест бетонных. Ваенны музей пад адкрытым небам папоўніўся 12 прыладамі і баявымі машынамі, прадастаўленымі Міністэрствам абароны Рэспублікі Беларусь.
Гісторыкі сцвярджаюць, што бітва за Днепр у Лоеве восенню 1943 года стала першым пунктам на шляху паспяховага ажыццяўлення наступальнай аперацыі «Баграціён» пад кіраўніцтвам маршала Ракасоўскага. У той барацьбе загінулі 10235 савецкіх воінаў.
На адкрытай пляцоўцы вучні ўбачылі і змаглі дакрануцца да ўзораў баявой тэхнікі – гармат, гаўбіц, танкаў, самаходных установак, «Кацюш». Дзеці былі вельмі захоплены.
Рух па плошчы прадуманы і добра «зрэжысіраваны» ландшафтна-архітэктурнымі прыёмамі. Галоўная кампазіцыйная вось, ідучы за ўздымальным рэльефам да Дома культуры, звязвае ў адзіны ансамбль увесь комплекс.
Музейны фонд складае больш за 4000 экспанатаў. Экспазіцыя музея прысвечана падзеям фарсіравання Дняпра на Гомельшчыне войскамі Цэнтральнага фронту пад камандаваннем К.К. Ракасоўскага, баявым дзеянням 61-й і 65-й армій на лоеўскім плацдарме і вызваленню раёна ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, а таксама змяшчае матэрыялы аб партызанскім руху на Лоеўшчыне і аб земляках – удзельніках Вялікай Айчыннай вайны.
Вялікую цікавасць у нас выклікалі падручныя сродкі пераправы першых дэсантных атрадаў, воінская амуніцыя, калекцыя зброі, баявыя ўзнагароды, франтавыя пісьмы і паштоўкі, фотаздымкі, асабістыя рэчы і дакументы ўдзельнікаў фарсіравання Дняпра, партызанскі дзённік баявых дзеянняў, газета, лістоўкі і інш.
Гэта месца дае цудоўную магчымасць дакрануцца да нашага гераічнага мінулага. Раю там пабываць усім – карысна як для дзяцей, так і для дарослых. Адчуваеш вельмі трапяткія пачуцці. Гэта рэквіем героям і ода жыццю…
Запісала Наталля ЧЭКАН.
Фота прадастаўлена Судкоўскай СШ і ўзята з Інтэрнэта.
